Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną. Czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. Przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne.
Notariusz dokonuje następujących czynności:
- sporządza akty notarialne (w szczególności umowy sprzedaży, umowy darowizny, umowy zamiany, umowy zniesienia współwłasności nieruchomości, umowy o dożywocie, umowy o dział spadku, umowy o podział majątku wspólnego, umowy majątkowe małżeńskie, umowy spółek, testamenty, pełnomocnictwa, oświadczenia o poddaniu się egzekucji),
- sporządza akty poświadczenia dziedziczenia,
- podejmuje czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego,
- podejmuje czynności związane z zarządem sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i z tymczasowym przedstawicielem w zakresie udziału małżonka przedsiębiorcy w przedsiębiorstwie, na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw,
- sporządza poświadczenia (w szczególności własnoręczności podpisu, zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, daty okazania dokumentu, pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu),
- spisuje protokoły,
- sporządza protesty weksli i czeków,
- przyjmuje na przechowanie pieniądze, papiery wartościowe, dokumenty, dane na informatycznym nośniku danych, o którym mowa w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,
- prowadzi rejestry akcjonariuszy prostych spółek akcyjnych oraz podejmuje związane z tym czynności,
- sporządza wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów,
- sporządza, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów,
- składa wnioski o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu w księdze wieczystej,
- sporządza inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.
Czynności notarialne polegające na poświadczaniu: własnoręczności podpisu, zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, daty okazania dokumentu, pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu) dokonywane są na bieżąco.
Notariusz jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na wykonywane czynności notarialne. Notariusz odmówi dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem.
Kwestie techniczne związane z dokonaniem
czynności notarialnej
Miejsce dokonywania czynności notarialnej
Czynności notarialne dokonywane są w kancelarii notarialnej. Czynność notarialna może być dokonana także w innym miejscu, jeżeli przemawia za tym charakter czynności lub szczególne okoliczności (np. stan zdrowia osoby biorącej udział w czynności notarialnej)
Język czynności
Czynności notarialnych notariusz dokonuje w języku polskim. Jeżeli osoba biorąca udział w czynnościach notarialnych nie zna języka polskiego, czynności są przeprowadzane z udziałem tłumacza przysięgłego.
Poświadczenia zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem
Poświadczenia zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem dokonywane są wyłącznie po okazaniu notariuszowi oryginału dokumentu, przy czym nie ma potrzeby dostarczania własnych kopii.